Tweedeplants planten vergroenen de stad

De kreten zijn alom te horen: ‘we moeten het water beter vasthouden’, ‘veel te weinig groen in de stad’ en ‘het gaat slecht met de biodiversiteit’.

Ecoloog Christiaan Kuipers combineerde versteende voortuinen en afgedankte planten langs de weg met elkaar en nam het initiatief om daar iets aan te doen. Hij richtte in 2019 een stichting zonder winstoogmerk op, noemde het ‘Straatboer’ en begon in zijn stad Zwolle de afgedankte planten te verzamelen met als doel deze in de versteende voortuinen terecht te laten komen. Zes jaar later staat er een mooie organisatie en kijkt de stichting over de stadsgrenzen heen.

Groenbezig.nl ging kijken hoe dit mooie initiatief floreert.

Het vervoer van de planten naar de versteende voortuinen verloopt milieubewust

Hoe werkt het systeem.

Bewoners van de stad kunnen overbodige planten en stekjes inbrengen maar ook bedrijven zoals bijvoorbeeld tuincentra brengen regelmatig planten in die niet verkocht zijn. In Zwolle (en straks ook in andere steden) worden de planten tijdelijk ingeplant, totdat ze in voortuinen ingezet kunnen worden.

Als doelgroep is gekozen voor versteende voortuinen van sociale huurwoningen. Samenwerking is gezocht met woningcorporaties die werk willen maken van vergroening van hun woningbestand.

De Straatboer zorgt er voor dat de tweedeplants planten ingeplant worden in de voortuinen en begeleidt huurders die geen groene vingers hebben in de beginfase met het onderhoud.

De stichting ‘Straatboer’ kent een goede mix van betaalde krachten en vrijwilligers die nodig zijn om deze stichting te runnen. Vrijwilligers worden met name ingezet op de tijdelijke plek van de ingebrachte planten: de ‘Straatboerderij’.

Er is een bestuur dat op afstand van de uitvoering toeziet op het werk van de stichting.

De Straatboerderij

In Zwolle is een fysieke plek (de Straatboerderij) ingericht, waar alle planten die gedoneerd worden, tijdelijk de grond ingaan. Als groene verhalenmaker had ik het inkuilen zoals dat met jonge boompjes gedaan wordt voor ogen, maar toen ik in Zwolle ging kijken werd ik zeer aangenaam verrast. De straatboerderij blijkt een waar lusthof voor de ogen.

Groene vrijwilligers hebben een prachtige sfeervolle werkplek ingericht met leuke doorkijkjes. De tijdelijke planten worden in fraaie perken gezet en kunnen daar weer helemaal opbloeien in afwachting van een versteende voortuin. De planten worden hier als het kan ook vermeerderd door zaaien en scheuren.

Ik praat met Emma Nieuwenhuijse, zij is als vrijwilliger eindverantwoordelijk voor de Straatboerderij. Samen met 4 andere vrijwilligers verzorgt ze de inname van planten en het inrichten van de tijdelijke groei- en bloeiplek.

Emma: “We zijn kritisch als het om de inname van planten gaat. Daarbij houden we de toekomstige plek (kleine versteende voortuinen) voor ogen. Woekeraars kunnen we daar natuurlijk niet gebruiken en het moeten ook onderhoudsarme planten zijn”.

Emma gaat verder: “Maar ook andere elementen spelen een rol, zoals de bijdrage die planten kunnen leveren aan de biodiversiteit. Ook proberen we zoveel mogelijk inheemse planten te verzamelen, planten dus die van nature in deze streek voorkomen”

Voorbeelden van planten zijn kruipend zenegroen, hemelsleutel, beemdooievaarsbek en wilde marjolein.

Uitbreiding naar andere steden

Het succes in Zwolle (meer dan 200 voortuinen) is zodanig dat het concept Straatboer nu uitgerold wordt naar andere steden. Inmiddels is Straatboer actief in Groningen, Utrecht, Hattem, Deventer en Huizen. In Groningen en Utrecht worden de Straatboerderijen dit seizoen al ingericht zoals in Zwolle.

Zowel in Zwolle als in de nieuwe steden is samenwerking met woningbouwcorporaties van groot belang voor zowel Straatboer als voor de woningbouwcoöperaties.

Voor woningcorporaties is dit initiatief niet alleen belangrijk voor de groene ambities, ook de sociale component speelt een rol. Huurders plaatsen bijvoorbeeld bankjes in de nieuwe voortuin waarop ze gaan zitten om te genieten van alles wat groeit en bloeit. Buren komen dan een praatje maken of een plantje ruilen. En dat is dan weer goed voor de onderlinge verstandhoudingen en de sfeer in de wijk.

Groenbezig.nl hoopt dat Straatboer heel Nederland weet te veroveren!

Graag laten we in onderstaande fotoserie de verandering in een versteende voortuin zien. Maar ook willen we laten zien dat zo’n Straatboerderij met tijdelijke beplanting een prachtplek is voor groen vrijwilligerswerk.

Onder de fotoserie treft u verder een link aan naar de website van De Straatboer. Wilt u ook inbrengen of hebt u interesse om aan de slag te gaan als vrijwilliger, dan leest u daar hoe u contact kunt leggen met de stichting.